Velai

Alphonse Boncompain, né en 1885 et mort en 1962, à Yssingeaux, où il fut médecin.
Poème au pays du Velay.

retranscrit par Didier Grange

Coma lo javanhòl que joca per las pèiras
Mon Velai vergonhós, dins las borras dau cial,
A escondut son nis, parat de tots los latz
Per Mezenc, lo Devès, Mont-Bar e las Botèiras.

Lo Maigal, emb sos sucs e son bèl Testavoira,
Plantat coma una boina, en doas parts l'a copat.
A dreita, la planèsa ont los vents van trevar
e ont n'òm vei pertot de clochièrs en prièira

Qu'acampan a lhurs pès, coma de pouzinons
A l'entorn d'una clossa, un tropèl de maisons.
A gaucha, s'es cavado una comba prigonda.

Onte Lo Puèi se solelha, onte s'endèrm l'Emblavès,
E onte Leire belhís coma en d'olas de fonda.
Ailai, lo fièr Panhac vòl pas sarrar sos uèlhs.

Manuscrit de 1926

Coumo lou javagno que jouco per las peiros,
Moun Velai vergougnou, dins las bourros dou cias,
A escoundiu soun nid, para de tous lous lats
Per Mezenc, lou Devès, Mount Bar et las Bouteiros.

Lou Meigau, em sous süs et soun bé Testaoueiro,
Planta coumo una boueino, en douas parts l'a coupa.
A dreito, la planèzo ount lous vents van treva,
et v-ount n'oun veit pertout de clouchiés en prieiro

Qu'acampan à liurs peds, coumo de pouzinous
A l'entour d'uno clousso, un troupé de meisous.
A gaucho, s'es cavato una coumbo prigoundo.

Ount Lou Peui se souleilho, ount s'endert l'Emblavès,
Et v'ount Leiro belhit coumo in d'oulos de foundo.
Illai, lou fier Pagnat vod pas sarra sous ês.

/ Paja seguenta

Velay


Tèxtes
Lo Velai
Los jalhs d'Issinjau
Poésies patoises
País de Beaus
Monistròl
La nuèit dau maquisardV
Miquièl Montanhon e Catarina
Sermon
Lo retorn dau paire
L’arribaa de la prima
Nòstra Dama de Mai
Las cendres
La nèu delh cocut
Nosautres
Un òme solet
Nadau
Responsa de la mòrt
Quand l'aiga mancava
PrimaV
Maria de la Crèca
Una messa de meianuèit elh Chastelàs das ChaptuèlhsV
Lo Finon d'às Chardaire
Lo ratairòl
L'aigada
Las maluranças de Jausèl lo BanardV
La darreira gaita

Escoutar
Radio Cime du Lizieux - Le patois vous parleV
L'aurelha de caireV
Sovenença dau certificat d'estúdiaV
Doctor KnockV
Sovenença daus mes de MaiV
Lo clochièr de LapteV
La chabra o la femnaV
Quaucòm que òm pèrd de veguáV
Los rats dins las bràiasV
Coma faire un fiulòtV
Carnaval elh Puèi de VelaiV
Temps de gestacionV
Nadal en VelaiV
Lo nenufarV
Las muaasV
Jan-JanetaV
Lo presidentV
Las meissonsV
Las escossalhasV
Las clòchas vès RomaV
Las cartas eissublaasV
Lo diable e lo maneschalV
La morrelhadaV
La muaa sus BrossetasV
Los solaçaires 2012V
Lo petaçatgeV
Lo bèu-fraireV
L'enigme daus cauquilhardsV
Lo remèdiV
Un braconaire ès GolenaV
Las damas blanchas de TalhacV
Los cinc jausV
Un jour de marché, à Yssingeaux, en 1956V

Saber
Las vergenas nèiras
Los Montgolfièr
Fèstas delh Rei de l'Aucèl
La TrifòlaV
La Chasa-Dieu

Obrar e descubrir
Prononciacion de l'occitanV
Lexic parlantV
JòcsV
Lexique occitan du nòrd-èst Velay
Toponymie de l'Yssingelais
Lexique occitan sigolénois
Un parler roman, le patois de Sainte-Sigolène
Toponymie sigolénoise
Lexique de l'occitan auvergnat

Archius
Vès Aurèc 2006V
Dictada 2008V
Dictada 2009V
CAOC 2011V
Dictada 2012V
La Retornada 2016V
La Retornada 2017V
La Retornada 2018V
Ostal delh Fen GrasV

Alphonse Boncompain naissèt lo 2 de Mai de 1885 e moriguèt lo 15 de Setembre de 1962, vès Sinjau, onte fasiá lo mètge.

javanhòl
chat-huant, oiseau de proie

jocar
jucher, percher

vergonhós
timide

boina
borne marcant une limite

clossa
poule mère

ola de fonda
marmite en fonte

Panhac
Polignac (Haute-Loire)

Marraire
Paraulas de tèrras occitanas
Dilús 9 de decembre de 2024
uèit oras e dètz
Acuèlh | Letra Marraire | D'uns liams | Prepaus