Las escossalhas
Radiò FM 43, lo 3 de Novembre de 2004
Lu par Maurice Patouillard (Lapte, Haute-Loire)
Per l’endarrièr, quò èra la grandas escossalhas aube l'escosson. Aquel escosson èra tant de còps fat per le païsan aube totas sas pièças. Quò èra l'eivon, la mòrna, le cocoron, la meana, le liam, l'anèla, la chapelaa et la verjaa.
Escoire aube l'escosson, quò èra pas franc comòde. Chaliá saure faire virar la verjaa e tapar en cadança juste au bòn moment. S'escoiá sol, a dos, tres, quatre e mèsme a cinc.
La jornaa èra lònja dempuèis la pica dau jorn jusqu'a la nuèit arribèsse. S'esclairavan aube le chalelh. Quauque còp se fasiá à la bòria de Las Fanjas. N-òm escodiá sus una plaça que le païsan aviá aprestaa. Quò èra una plaça bièn chauda aranda le jerbièr. Lais seavan l'èrba fèrma, corta, i botavan de bosa que la laissavan eissuar, e quò èra mèlhs dur. Quò èra tant mèlhs comòde per amassar le gran.
Mas, tant de còps, las escossalhas se fasián dedins. Dins la granja qu'aviá son planc d'escoire. Fasiá au mens quatre mètres e anava dau mur de davant au mur de darrièr, e badavan las pòrtas de granja. Èra fat aube de planchas de pin que fasián melhs que le sap, e quò èra bièn per trabalhar, per èsser solide, e pas laissar ennanar le bòn gran.
Promèirament, n-òm escodiá las gèrbas qu'èran estaas tapaas sus las roás. Puèis quò èra las grandas escossalhas, e vint a trenta gèrbas qu'èran botaas sus le flanc, en dos rangs, las espiás que se sonhavan. Puèis los escossors chantavan. Chaliá bièn tapar juste, e au bòn endreit, e pas aranda la gèrba. Tant de còps, s'escodiá a quatre òmes. Se botavan dos d'un latz, dos de l'autre, n'aviá dos qu'avançavan e dos que recuolavan. Las gèrbas èran tapaas d'un latz e viraas de l'autre, e encara tapaas. Puèis le liam èra copat e la palha escartaa sus un gran rund, e encara tornaa tapaa.
A ! Ne-n restava gaire de gran après aquela batalha. Puèis la palha èra amassaa, èra esteiraa sus le planchièr e encara bièn secoguá aube le liam estachant los cluaçons.
Quand tot èra agut aprestat, amassavan aquò que restava per faire la parjaa. Car ne-n petafinavan pas. ? le bestial quand reveniá l'ivèrn. Quau qu'èra mèlhs petiòt èra amassat aube le rastèl. Puèis passavan dins le grivèl e aquau que restava encara passavan dins le ratelièr de las vachas. ?, com'aquò, i aviá rièn de perdut. Puèis le gran èra botat dins le granièr, sarrat de davant per las escorèlas. Chasca bòria aviá son granièr, e n-i avián mèsme qu'avián quatre o cinc granièrs, ont òm i sacava jusqu'a quatre cents quartons de gran.
Puèis le gran passava au ventaor que se virava aube una manivela. Quò fasiá d'aura e la polsa s'ennanava dau temps que le gran passava dins la tremèia. Puèis èra secogut de dreita a gaucha e bièn triat, e aquí avián le genti bòn gran qu'anava dins las sachas o dins le granièr, e quau será prèste per la semença a venir.
Paja precedenta / Paja seguenta
