País de Beaus

Jean-Marie Pontvianne

Jean-Marie Pontvianne est né à Beaux (Haute-Loire) le 28 juillet 1871 et est décédé à Béziers le 7 novembre 1951.

Il fût religieux franciscain sous le nom de Père Mathieu, d'abord au Canada.

Ce poème exprime sa nostalgie pour le pays de son enfance. Il s'agit ici d'un extrait.

retranscrit par Didier Grange

País de Beaus

País de Beaus, quand te tornarai veire !
Ai tant patit dempuèi que t'ai quitat
Me'n vau morir sans te poire reveire;
Adieu país ! t'aurai tant regretat.
Anuèit aumins voudrió chantar ta gloara ;
Mas, pauc sabent, lo farai ben tròp mau !
Mon Dieu, aida-me a celebrar totara
Mon cher país, país de Beaus.

La nuèit, lo jorn, pense ab aquela vila,
A sos chamins venent de tots los latz,
Aus abitants que son pas mins de mila;
Vèse d'aicí sas tèrras e sos prats,
E ma maison 'quí ont passèit ma joinessa,
E tant d'endreits enquinamont d'ennaut;
N'eissòble ren, mai ma melhor tendressa
A tots moments se'n vai vès Beaus.

Mas sabètz pas çò que surtot m'agrada
En mon país ? Aquò es sa Religion.
Los esprits fòrts pòdan bramar, dembada !
Los laissa dire e fai sas devocions
Si lès anatz, sonhatz sa bèla glèisa,
La trobaretz genta en bas coma en naut;
Tot estrangièr d'admiracion se tèisa
En la vesent, quand vai vès Beaus.

Me sembla ausir sa genta e gròssa clòcha,
Coma la clossa apèla sos pouzins ;
Se ven lo monde en tota la parròcha
Que s'adusan de tots los vilatges
De Malpertús, Gòrça, Arzilhac, Vaunèira,
Malatavèrna, arriban a chaa pauc,
Bergèr, Coren, Fontbòna, Rancha e Pèira
Se despachan, tots van vès Beaus

Texte édité à San Remo

Païs de Biaou

Païs de Biaou, quand te tournarei veire !
Ei tant paqui dempèi que t’ei quitta
M’en vaou mouri sans te pouire reveire ;
Adièou païs ! t’aourèi tant regretta.
Aneuit oumin voudriou tsantà ta glouàra ;
Mas, paou sabent, le farèi be trop maou !
Moun Diéou, eidà-me à celebrà tout-àra
Moun cher païs, païs de Biaou.

La neuit, le dzour, pense ab aquella vila,
A sous tsamis venant de tous lous làs,
Ous abitans que sount pas mins de mila ;
Vèse d’eichi sas terras e sous prats,
E ma meisou quioun passei ma dzeuinessa,
E tant d’endrits enquinamoun d’en naou ;
N’eicheuble re, maï ma millour tendressa
A tous moumens s’en vai vés Biaou.

Mas sabés pas ço que churtout m’agràda
En moun païs ? aco-ei sa Religiou.
Lous esprits forts pouodan bramà, dembada !
Lous leissa guire e fait sas devouchous.
Che les anas, sougnas sa bella ièisa,
La troubarés dzenta en bas coume en naou ;
Tout eitrangié d’admirachiou se tèisa
En la vesen, quand vai vès Biaou.

Me semblo ougi sa dzenta e grossa clotsa,
Couma la cloussa appéla sous pougis ;
Se ve le mounde en touta la parotsa
Que s’addiusan de tous lous viladzîs :
De Malpertiû, Gorça, Arzia, Vounèira,
Malataverna, arriban à tsà paou,
Bergé, Coure, Founbona, Rantsa e Pèira
Se deipatsan, tous van vès Biaou.

Paja precedenta / Paja seguenta

Tèxtes
Lo Velai
Los jalhs d'Issinjau
Poésies patoises
País de Beaus
Monistròl
La nuèit dau maquisardV
Miquièl Montanhon e Catarina
Sermon
Lo retorn dau paire
L’arribaa de la prima
Nòstra Dama de Mai
Las cendres
La nèu delh cocut
Nosautres
Un òme solet
Nadau
Responsa de la mòrt
Quand l'aiga mancava
PrimaV
Maria de la Crèca
Una messa de meianuèit elh Chastelàs das ChaptuèlhsV
Lo Finon d'às Chardaire
Lo ratairòl
L'aigada
Las maluranças de Jausèl lo BanardV
La darreira gaita

Escoutar
Radio Cime du Lizieux - Le patois vous parleV
L'aurelha de caireV
Sovenença dau certificat d'estúdiaV
Doctor KnockV
Sovenença daus mes de MaiV
Lo clochièr de LapteV
La chabra o la femnaV
Quaucòm que òm pèrd de veguáV
Los rats dins las bràiasV
Coma faire un fiulòtV
Carnaval elh Puèi de VelaiV
Temps de gestacionV
Nadal en VelaiV
Lo nenufarV
Las muaasV
Jan-JanetaV
Lo presidentV
Las meissonsV
Las escossalhasV
Las clòchas vès RomaV
Las cartas eissublaasV
Lo diable e lo maneschalV
La morrelhadaV
La muaa sus BrossetasV
Los solaçaires 2012V
Lo petaçatgeV
Lo bèu-fraireV
L'enigme daus cauquilhardsV
Lo remèdiV
Un braconaire ès GolenaV
Las damas blanchas de TalhacV
Los cinc jausV
Un jour de marché, à Yssingeaux, en 1956V

Saber
Las vergenas nèiras
Los Montgolfièr
Fèstas delh Rei de l'Aucèl
La TrifòlaV
La Chasa-Dieu

Obrar e descubrir
Prononciacion de l'occitanV
Lexic parlantV
JòcsV
Lexique occitan du nòrd-èst Velay
Toponymie de l'Yssingelais
Lexique occitan sigolénois
Un parler roman, le patois de Sainte-Sigolène
Toponymie sigolénoise
Lexique de l'occitan auvergnat

Archius
Vès Aurèc 2006V
Dictada 2008V
Dictada 2009V
CAOC 2011V
Dictada 2012V
La Retornada 2016V
La Retornada 2017V
La Retornada 2018V
Ostal delh Fen GrasV

enquinamont d'ennaut
là-haut

dembada
en vain

a chaa pauc
peu à peu

Malpertús, Gòrça, Arzilhac, Vaunèira, Malatavèrna, Bergèr, Coren, Fontbòna, Rancha, Pèira
villages de la commune de Beaux

Marraire
Paraulas de tèrras occitanas
Dijòus 28 de març de 2024
sèt oras manca vint-a-tres
Acuèlh | Letra Marraire | D'uns liams | Prepaus