Las cendres

de Jean-Antoine Doutre (voir aussi texte précédent)

Ce texte a été publié dans la thèse d'Yves Gourgaud de 1980

Las cendreis

Et lhun d'aqueitous jours, pousseiro tournarai.
Lo vido lo plus longo ei coumo lo fumeiro,
Ieu mai, caraviro per l'auro, passarai.

Per nous chuda, lo mort a l'espero nous quaillo.
Quand badéroux lous eux, illo marqué moun cros.
De la terro venen, à la terro nous baillo :
Sabiou v'ount ei le caire ont roujaro mous os !

Me voudiou be para, m'eichapa, ma debado !
La mort acampo tout, bés, petiots, joueineis, vieux.
Coumo me boutero, la viauso deicharnado ?
Me jalaro le coeur, me cavaro lous eux.

Choudro dhin moun chancel eicoundre ma carcasso
Per ce que falhio peuro et sentilho pas bo.
Quaucas pallas de terro et chacu se ramasso.
Co ei l'ouro de lous vers, ouai, sabe tout aco.

A ! la mort, de mous plours, s'ei, gouludo, abiourado !
Sount arpio dhin moun coeur s'ei pingado prigound !
M'a tant prei de tailhous sans pouir être assapado
Que dejo shou per meito ount tant de mieneis sount.

Ouai, m'a tant eisurpio d'aquellous que m'améran
Que, ma fi, sabe pas perque me laisso aqui.
Lo sabo mounté mhin quand illous s'enanéran
E me trobe denpei cage arrancho d'ichi.

No, no, v'ou eicheuble pas, moun Dheù, chou ma pousseiro,
Ma choujido per vous, v'ou eicheuble pas nhi mai.
Quand l'auguéra briado et patado en premeiro,
Votre bouffe y bouté l'âmo que vous retrai.

Avia fo l'homme rey de la terro flourido,
Vous mêmo érei counten. Et que l'homme ero heiroux.
Ma dhin le paradis ount s'eibandio la vido
Le diable vegué l'homme et n'en segué jaloux.

De que ? Per tout le chia la terro eissouliado !
Dheù bien amo de l'homme, et l'homme sans eimai !
Et le diable veilho bounheur, accor, brassado
Sans bouta le dhivorso !! Aco d'aqui, jamai !!

Ah ! l'idéhio dou mau brulo meu que la flammo !
Et le diable, a salir l'obro de Dheu, s'apount.
L'homme, pauro foutrau, petafiné son âmo,
Deifrugo l'hort et l'abre ount roujilho le poun.

Le malheur nous ajouno ! Ah! la crohio journado
Que vegué de lous eux tomba lous premiers plours !
Et d'eipai lo suzour a moulhio touto arado
Et l'homme trobo meu d'eipinas que de flours !

Grapinan per lours shuts, davalan per las rasas,
Le pêcho ané floutri lous coeurs, lou ravaja
Peu, la mort enchaplé soun dai per la silhasas,
Et le diable digué : co ei le co d'eigranja.

Eigrangho be que trop, 'quello bestio einrajado !
Et pamin ! ché venghu shu notro terro, un jour.
Dhin votre sang, moun Dheù, notro âmo s'ei lavado.
Nou chougué votro crou per nous rendre l'hounour.

Nous avé deipeitos : de bado ! mêmo avouro
Quand chot segre la rilho, et be ! moun coeur ei frei.
Le pecho shu mous eux fai passa nhaulo et bourro
Mai que d'un cop, Moun Dheu, le traver m'ei l'adrei.

Ché le rayou bien clar que donno shu moun âmo.
Ma per ce que dhin hieu fioquo un petit chalei,
Que quauquo âmo, bilhau se viro dé sa flammo,
Ah ! moun Dhieu, que de cops me shous credu soulei.

Soulei ? Pauro foutrau ! Que pensei dire et faire ?
Co ei le diable que trêvo, aya pithia de hieu !
Beila me de trabai dhin quauque pethi caire
Et bien de jounto vous, reduzé me, Moun Dhieu.

Aya pethia, Moun Dhieu, de la pauro poussairo
Que l'aurice dou pecho eicarvercho pertou.
Bada botreis dous bras et sous gras, à partairo
Veindran coumo agnelous, le sero, en lhou pardzou.

Paja precedenta / Paja seguenta

Tèxtes
Lo Velai
Los jalhs d'Issinjau
Poésies patoises
País de Beaus
Monistròl
La nuèit dau maquisardV
Miquièl Montanhon e Catarina
Sermon
Lo retorn dau paire
L’arribaa de la prima
Nòstra Dama de Mai
Las cendres
La nèu delh cocut
Nosautres
Un òme solet
Nadau
Responsa de la mòrt
Quand l'aiga mancava
PrimaV
Maria de la Crèca
Una messa de meianuèit elh Chastelàs das ChaptuèlhsV
Lo Finon d'às Chardaire
Lo ratairòl
L'aigada
Las maluranças de Jausèl lo BanardV
La darreira gaita

Escoutar
Radio Cime du Lizieux - Le patois vous parleV
L'aurelha de caireV
Sovenença dau certificat d'estúdiaV
Doctor KnockV
Sovenença daus mes de MaiV
Lo clochièr de LapteV
La chabra o la femnaV
Quaucòm que òm pèrd de veguáV
Los rats dins las bràiasV
Coma faire un fiulòtV
Carnaval elh Puèi de VelaiV
Temps de gestacionV
Nadal en VelaiV
Lo nenufarV
Las muaasV
Jan-JanetaV
Lo presidentV
Las meissonsV
Las escossalhasV
Las clòchas vès RomaV
Las cartas eissublaasV
Lo diable e lo maneschalV
La morrelhadaV
La muaa sus BrossetasV
Los solaçaires 2012V
Lo petaçatgeV
Lo bèu-fraireV
L'enigme daus cauquilhardsV
Lo remèdiV
Un braconaire ès GolenaV
Las damas blanchas de TalhacV
Los cinc jausV
Un jour de marché, à Yssingeaux, en 1956V

Saber
Las vergenas nèiras
Los Montgolfièr
Fèstas delh Rei de l'Aucèl
La TrifòlaV
La Chasa-Dieu

Obrar e descubrir
Prononciacion de l'occitanV
Lexic parlantV
JòcsV
Lexique occitan du nòrd-èst Velay
Toponymie de l'Yssingelais
Lexique occitan sigolénois
Un parler roman, le patois de Sainte-Sigolène
Toponymie sigolénoise
Lexique de l'occitan auvergnat

Archius
Vès Aurèc 2006V
Dictada 2008V
Dictada 2009V
CAOC 2011V
Dictada 2012V
La Retornada 2016V
La Retornada 2017V
La Retornada 2018V
Ostal delh Fen GrasV

Jean-Antoine Doutre naissèt en 1882 vès Beaus, e moriguèt en 1969 vès Sinjau onte seguèt abbat e onte faguèt lo professor.
Beaus es a la boina de los dos dialèctes de Velai, lo parlar de l’autor presenta lo tipe vivaro-aupenc (auvètz, lauveta) amais manten quasi totjorn lo -d- intervocalic (passadas, esbandida, vida)

viauso
viausa
laide

chancel
chancèl
cercueil

eicoundre
escondre
cacher

Marraire
Paraulas de tèrras occitanas
Dimarts 19 de març de 2024
quatre oras e nòu
Acuèlh | Letra Marraire | D'uns liams | Prepaus